Bij de restauratie van het monumentale pand “C30” dat onderdeel uitmaakt van het hoofdkantoor van Shell in Den Haag wordt op het allerhoogste niveau van veiligheid gewerkt. Uitvoerder Boy vertelt wat dat in de praktijk betekent: “Voor alle werkzaamheden wordt in werkplannen omschreven wat de risico’s zijn en hoe we daarmee omgaan, hoe we die beheersen. De werkplannen gaan voor goedkeuring naar een team van veiligheidsdeskundigen van BK Ingenieurs, die door Shell zijn ingehuurd. Zij ondersteunen ons bij het opstellen van de werkplannen, keuren de werkplannen en houden toezicht bij de uitvoering.”

Restauratie in de brede zin van het woord

De restauratie bij Shell behelst alle aspecten van restauratie, van ruwbouw tot fijn aftimmerwerk. De hoofdmoot van de restauratie vormt het herstel van de 2.350 kozijnen van het enorme pand. Daarnaast wordt gewerkt aan constructief metselwerk, constructief betonherstel, stucwerk van de betonnen kolommen in het pand, het stucwerk en het monumentale wandtegelwerk van de monumentale trappenhuizen, herstel van al het glas-in-lood en natuurstenen vloeren in de monumentale ruimtes, de betimmeringen in de monumentale boardrooms en herstel van de kapconstructie.

Voorbeeld: veiligheid rond hijsen stalen binten

In het gebouw wordt een aantal nieuwe schachten aangelegd, voor liften en voor kanalen voor de installaties. Voordat hiervoor sparingen in de betonnen vloeren worden gemaakt, worden stalen binten aangebracht, zodat de vloeren veilig verwijderd kunnen worden.

Voor het naar binnen hijsen van de stalen binten is een hijsplan opgesteld. Boy vertelt hoe een veilig hijsplan werd opgesteld: “Daarvoor overleggen we met het veiligheidsteam, zij helpen ons op weg, daar leren we veel van. Voor het plaatsen van de stalen binten beschrijven we de werkzaamheden rond de plaatsing maar ook een hijsplan. Als het werkplan is goedgekeurd, kunnen we gaan uitvoeren. Daarvoor wordt een werkvergunning afgegeven, waarin een samenvatting staat van alle afspraken in het werkplan.”

Ieder werkplan doorloopt drie stappen. Het hijsplan voor de stalen binten bijvoorbeeld is in samenwerking met de veiligheidsdeskundige opgesteld. Een specialistisch bureau op het gebied van hijsen heeft het plan getoetst. Daarna heeft de constructeur doorgerekend of de ondergronden waarop de hijskranen komen te staan, de druk van de hijswerkzaamheden aan kunnen. “Normaliter beoordelen we zulke werkzaamheden zelf in overleg met de uitvoerende partij. De voorbereidingen van deze hijsklus besloegen drie weken Het voordeel is dat, op het moment dat je gaat hijsen, iedereen precies weet wat ie moet doen. Over alles is nagedacht. De risico’s waaraan de vaklieden die het werk uitvoeren, bloot staan, zijn zo gering mogelijk,” aldus Boy, “Het is wennen aan de lange voorbereidingstijd voor de werkzaamheden (3 à 4 weken moet je ervoor uit trekken), maar je wilt dat iedereen ’s avonds weer veilig naar huis kan. Deze manier van werken is beter voor de jongens. Juist ‘effe iets doen’ is een groot risico in de bouw. Uiteindelijk moet iedere vakman op de steiger zelf op zijn veiligheid letten. Als hij een situatie onveilig acht, moet hij mogen weigeren de werkzaamheden uit te voeren.”

Veiligheid van dag tot dag

Op de restauratiebouwplaats bij Shell start iedere werkdag met het ochtendgesprek met iedereen die die dag aan het werk gaat aan het gebouw. Per dag worden zo’n 25 tot 30 werkvergunningen afgegeven. De uitvoerders moeten de werkvergunning altijd bij zich hebben. Iedere dag wordt de werkvergunning afgetekend. Alleen vaklieden die hun VCA VOL diploma hebben, kunnen een werkvergunning krijgen. Als er bijvoorbeeld een ploeg schilders aan het werk gaat, krijgt één schilder met een VCA VOL diploma de werkvergunning. Zijn collega’s mogen dan onder zijn toeziend oog aan de slag. Ze werken dus met elkaar op één plek in het gebouw, niet los van elkaar verspreid over verschillende plekken.

Spin-off naar andere restauratieprojecten

De werkwijze bij Shell leidt tot kennisdeling tussen alle betrokken partijen. Bepaalde procedures worden ook ingezet bij andere projecten. Boy noemt als voorbeeld de restauratie van Stadhuis Utrecht: “Werkvoorbereider Mathijs heeft voor het maken van een doorgang in een muur een apart werkplan opgesteld over hoe we dat zouden aanpakken. Dat was geen verplichting maar het werd zeer gewaardeerd. Bij bijzondere werkzaamheden doen we dit steeds vaker zo.”

Het Burgy-team

Het Burgy team bestaat uit twee voormannen, Eelke voor de kozijnen en Henry voor alles eromheen en de schachten. Sebastian is werkvoorbereider en operationeel veiligheidskundige en heeft veel werk verzet in het voortraject, met name rond de veiligheid, hij vindt dat heel interessant en is dus geschikt voor dit werk. Boy is de uitvoerder. De timmerlieden op dit project zijn Peter en Ruwan. Zij begeleiden ook de leerling timmerlieden Sebastiaan, Luca en Jos.

Bekijk ook de projectpagina: Shell Kantoor, Den Haag