Shell Kantoor

Veiligheid

Shell stelt zeer hoge eisen aan de veiligheid op de restauratiebouwplaats, want het bedrijf voert een ‘goal zero’-beleid. Wereldwijd werken zo’n half miljoen mensen aan bouwprojecten. Shell wil dat iedere vakman/bouwvakker ’s avonds weer veilig thuiskomt. Boy is uitvoerder bij de restauratie van het hoofdkantoor en legt uit hoe Burgy aan de veiligheidsvoorwaarden voldoet: “Voor alle werkzaamheden wordt in werkplannen omschreven wat de risico’s zijn en hoe we daarmee omgaan, hoe we die beheersen. De werkplannen gaan voor goedkeuring naar een team van veiligheidsdeskundigen van BK Ingenieurs, die door Shell zijn ingehuurd. Zij ondersteunen ons bij het opstellen van de werkplannen, keuren de werkplannen en houden toezicht bij de uitvoering.”

Vensters

De vensters van het Shellkantoor zijn rijk uitgevoerd met een natuurstenen omlijsting, waarin een houten kozijn is geplaatst. Ruim dertig jaar gelden zijn de oorspronkelijke stalen ramen vervangen door aluminium exemplaren, waarvoor de historische houten kozijnen soms onherstelbaar werden gewijzigd. Waar het kan, zijn - volgens de uitgangspunten van de restauratieladder -  de kozijnen na zorgvuldige inspectie hersteld en waar nodig vervangen. De aluminium ramen worden vervangen door vaste stalen puien, naar de originele detaillering, maar wel voorzien van isolatieglas met een zonwerende coating. De restauratie is een mooie gelegenheid om het pand duurzamer te maken. Bij de eerdere restauratie van de daken en gevels hebben Boy en zijn team de natuurstenen vensters al in ere hersteld.

Kapconstructie

De kapconstructie van gebouw C30 van het hoofdkantoor van Shell is zo hoog dat er twee verdiepingen in passen, een verdieping met kantoren (de derde verdieping van het gebouw) en een verdieping voor technische installaties (de vierde verdieping). Toen alle muren en betimmeringen van de oude kantoren waren verwijderd, kwam aan het licht dat bij verbouwingen in het verleden delen van de kapconstructie, zoals spanten, trekschoren, blokkelen en kreupele stijlen zijn weggezaagd. De hele kapconstructie is nagelopen en de ontbrekende onderdelen zijn teruggebracht. Soms gaat het om een heel spant, op andere plekken om trekschoren of blokkelen.

Betonskelet

In 1928, het bouwjaar van het Shellgebouw, stond de betonbouw nog in de kinderschoenen. De aanpak was vrij experimenteel. Bij het weghalen van alle betimmeringen en al het stucwerk van het betonskelet zijn grindnesten gevonden. Bij het gieten van het beton – een mengels van cement en grind - heeft het grind zich op sommige plekken opgehoopt tot een ‘grindnest’. In zo’n grindnest zit er te weinig mortel tussen het grind. Dat maakt het beton op zo’n plek minder sterk. Om de originele sterkte terug te krijgen zijn scheuren geïnjecteerd met epoxy. Sparingen en gaten, die in de loop der jaren zijn ontstaan bij verbouwingen, zijn dichtgezet.

De betonnen vloeren op de zolder vertoonden breuklijnen. Deze schade is veroorzaakt doordat de wapening in het beton niet op de juiste plek lag. Op basis van berekeningen zijn lijnen uitgezet om sleuven te maken voor extra wapening. Zo ontstaat een geheel van aan elkaar gekoppelde vloerveldjes, die voldoende sterk zijn om de krachten op de vloer op te vangen.

Overkapping binnentuin

De binnentuin van het C30-gebouw van Shell in Den Haag kreeg een glazen overkapping. Aan de vaklieden van Burgy Bouwbedrijf de opdracht om een goede aansluiting te creëren tussen de monumentale houten kap en de nieuwe overkapping. Daarvoor is de bestaande kapvoet aangepast: de nieuwe goot wordt namelijk een stuk hoger en daarvoor moet de kapvoet een stukje terug wijken. De goot mag absoluut niet afsteunen op de draagconstructie van de overkapping. Die moet namelijk langs alle gevels 2 centimeter ruimte hebben om onder weersinvloeden te kunnen krimpen en uitzetten, terwijl de aansluiting van de overkapping op het dank wel 100 % waterdicht moet zijn. Voor het werk aan de glazen overkapping over de binnentuin is een immense steiger geplaatst. Op goothoogte is vervolgens een tijdelijk werkvloer gemaakt.

Deuren

De indeling van het gebouw wordt aangepast aan de wensen van deze tijd. Dat heeft gevolgen voor de 116 oorspronkelijke, houten paneeldeuren van het gebouw. In de nieuwe indeling zijn niet alle deuren meer nodig. De conditie van de deuren verschilt nogal en daarom is ervoor gekozen om de beste deuren terug te plaatsen. Dat betekent dat een deur niet per se naar zijn oude plek terug gaat. Omdat iedere deur en ieder kozijn zijn eigen unieke maatvoering heeft, staan onze vaklieden voor de uitdaging om de deuren die op een nieuwe plek geplaatst worden, en hun de kozijnen, stuk voor stuk in maatvoering aan elkaar aan te passen. Daarnaast moet al het hang- en sluitwerk worden vernieuwd om de vereiste grenswaarde van geluidwerendheid te bereiken.

Historische interieurs boardrooms

Het C30-gebouw heeft een aantal historische boardrooms, die helemaal zijn afgetimmerd met prachtige lambriseringen en fijn houtsnijwerk. Om het asbest achter de lambriseringen te verwijderen, zijn de ruimtes helemaal ontmanteld. Bij de terugplaatsing van de lambriseringen moeten er kleine aanpassingen gedaan worden om alle onderdelen goed te laten aansluiten nu er nieuwe stalen puien in de kozijnen zijn geplaatst.

Het terugplaatsen van het parket in een van de boardrooms van het C30-gebouw van Shell in Den Haag is, na maanden werk aan de 2.350 kozijnen, weer eens iets heel anders voor onze timmerlieden. Voor de demontage is het parket getaped en zijn alle parketdeeltjes apart genummerd. De tape helpt bij het terugleggen van de puzzel. De visgraat moet perfect op 45 graden liggen, wat gecontroleerd wordt met een mal. Het parket wordt blind vernageld.

De boardroom van het C30-gebouw van Shell in Den Haag krijgen nieuwe convectoren bij. Voor de nieuwe convectorbetimmeringen hebben timmerman Henry en werkvoorbereider Roy samen nauwkeurige metingen verricht. Vanuit Henry’s werktekening naar voorbeeld van de historische lambrisering maken Roy en Henry op de computer een digitale uitwerking. Aan de hand van die digitale uitwerking worden de beitels besteld waarmee chef machinale Gidion in de werkplaats de benodigde onderdelen op de freesmachine kan maken.

De plaatsing van de eiken betimmeringen van een gloednieuwe boardroom in het C30-gebouw van Shell vormt een prachtig hoogtepunt in deze grootse restauratie. Het hele team van Burgyanen en onderaannemers vierde half november het moment met een heerlijk stuk taart. De vaklieden plaatsten op de achterkant van een van de onderdelen van de lambrisering hun handtekening. Leuk om achter te laten voor generaties na ons.

Ringo herplaatste de gedemonteerde bestaande tegels in een van de historische trappenhuizen in het C30-gebouw van Shell in Den Haag. Het bloem/bladmotief loopt door van de ene tegel naar de andere. Aan de bovenzijde is  het tegelwerk afgezet met een natuurstenen bies. De trappenhuizen zijn afgewerkt met hoogwaardige materialen zoals natuurstenen traptreden, marmeren vensterbanken, op de bordessen mooie rode en witte tegels, houten trapleuningen aan de wanden en in het midden een smeedijzeren balustrade met houten leuning. De tegels zaten voor het grootste gedeelte los. In totaal zijn 2.500 tegels (meer dan de helft) van de muur geweest, waarvan er 500 aan vervanging toe waren. Daarvoor heeft het Stenen Labyrint uit Friesland nieuwe exemplaren vervaardigd. In het historische procedé werden de kleuren aangebracht met ijzeren mallen, één voor iedere kleur. Omdat het erg kostbaar en omslachtig zou zijn om dit procedé te reconstrueren, is ervoor gekozen om het motief met de hand op de tegels te schilderen.

De gangen van het C30-gebouw van Shell in Den Haag worden onderbroken door prachtig gemetselde bogen van baksteen en natuursteen. Enkele van de oorspronkelijke tussendeuren zijn behouden gebleven. Jan Willem is bezig met het repareren van het kozijn, het opvullen van scharniergaten en het dichtzetten van slotkasten, dit omdat er nieuwe scharnieren en sloten in komen. Jan-Willem, Daan, Jordi, Eelke en Peter voeren de laatste bewerkingen uit voordat de tussendeuren kunnen worden afgehangen. Op een aantal plaatsen zijn bij een eerdere verbouwing stalen tussendeuren geplaatst, waarvoor sleuven in dit fraaie metselwerk zijn gefreesd. Nu deze deuren weer verwijderd zijn, is de schade hersteld met mortel. De herstelde plekken zijn daarna ontstoord, d.w.z. voorzien van een tint in de kleur van het omliggende historische metselwerk.

Megarestauratie met aandacht voor detail

2.350 kozijnen, 116 binnendeuren, 250.000 bakstenen, 12 boardrooms met van parket tot plafond historisch houtwerk en een hoofdtrappenhuis met een imposante keizerstrap. De restauratie van het vm. hoofdkantoor van Shell in Den Haag is omvangrijk, zeer omvangrijk. De rode draad bij alle werkzaamheden was een niet aflatende aandacht voor detail en grote inventiviteit om technische uitdagingen goed op te lossen.

Een blijk van de enorme inzet en betrokkenheid van de vaklieden, of, in de woorden van voorman Henry: “We wilden Burgy-waardig werk afleveren.” We maakten er een mooie aflevering over in onze serie nieuwsbrieven 'Burgy in beeld': 
Megarestauratie met aandacht voor detail

Meer over de restauratie van de kozijnen:
Aanneemovereenkomst Shell getekend, Restauratie van 2.350 kozijnen

Meer over de veiligheid op de bouwplaats bij Shell:
Veiligheid op het allerhoogste niveau

Meer over de aanpassingen voor de glazen overkapping van de binnentuin:
Kapvoet C30-gebouw Shell aangepast voor glazen overkapping binnentuin

Meer over de binnendeuren: 
Houten deuren C30-Gebouw Shell in ere hersteld

Ben je enthousiast geworden?

Bekijk dan hier de mogelijkheden voor een leerwerkplek, een stageplaats of een baan bij Burgy Bouwbedrijf: Werken en leren.

Onder de slideshow staat meer informatie over de restauratie van de gevels en daken in de jaren 2015-2017 .

Héél véél vierkante meters gevel en dak 

Van 2015 tot en met 2017 restaureerde Burgy Bouwbedrijf het enorme pand samen met Hurks Bouw uit Den Bosch. In totaal is maar liefst 7000 m2 dakoppervlakte en circa 9700 m2 geveloppervlakte gerestaureerd.

Grondige restauratie

Onder het toeziend oog van een team van veiligheidskundigen is het gehele casco van het hoofdkantoor van Shell grondig gerestaureerd. Wij hebben onder andere het gehele dak voorzien van nieuw leien, alle zinken goten vernieuwd en delen van de oude loodaansluiting vervangen. Ook zijn er kilometers panlatten aangebracht om het dak te voorzien van voldoende ventilatie. Het timmerwerk van de dakconstructie en de dakkapellen is grondig aangepakt.

Het gevelmetselwerk was beschadigd door zettingen van het gebouw en schade door corrosie van (blind)staal. Veel scheuren zijn ingeboet en het voegwerk is partieel hersteld. Daarnaast zijn alle sierankers van de gevel teruggebracht in originele staat. Door de vele stalen doken was het ook noodzakelijk om veel van de natuursteen elementen te demonteren en te restaureren.

Het houtwerk van alle goten, dakkapellen, sierlijsten maar ook alle staalwerken staan weer strak in de lak. Als bekroning van deze prachtige restauratie is de klokkentoren voorzien van een nieuw torenkruis en schitteren de gerestaureerde wijzerplaten weer boven de Haagse daken uit.