Image
oktober 2025
Op de steigers bij de Hofwegvleugel wordt gewerkt aan het herstel van het metselwerk. In een historisch gebouw als dit vraagt dat om specialistisch vakmanschap. “Het is een oud ambacht,” zegt Marcel, die hier al maanden aan de gevels werkt. “Elke steen vertelt een verhaal, en het is onze taak om dat verhaal in ere te houden.”
Scheuren door roestende ankers
Tijdens het werk zijn blinde muurankers ontdekt die door roest waren gaan uitzetten. De stenen rondom werden naar buiten gedrukt, wat tot scheuren en beschadiging leidde. Marcel heeft de bakstenen zorgvuldig uitgetand, zodat de ankers vrij kwamen te liggen.
“We ontroesten ze en behandelen ze met epoxyprimer en lak. Daarna wikkelen we ze in vetband. Dat is ademend en vochtwerend. Het anker heeft door het vetband nog een klein beetje bewegingsvrijheid, zodat het zonder problemen kan krimpen en uitzetten. Vervolgens metsel ik het weer netjes dicht.”
Image
Geen steen is zomaar vervangbaar
Omdat het Binnenhof in verschillende tijdvakken is gebouwd, verschillen de gebruikte bakstenen per vleugel. Ze variëren in kleur, formaat en samenstelling. Soms kunnen oude stenen worden hergebruikt, maar dat lukt niet altijd.
“We nemen dan per bouwperiode een voorbeeldsteen,” legt Marcel uit. “Die vergelijken we met wat we op voorraad hebben of proberen iets vergelijkbaars te vinden bij leveranciers.” In dit geval waren de stenen zó afwijkend dat er geen passend alternatief bestond. “Waarschijnlijk zijn ze ooit speciaal voor dit gebouw gebakken.”
Image
Nieuwe stenen, oude uitstraling
Daarom zijn nieuwe stenen op maat gemaakt bij een steenbakkerij. De klei wordt met een flinke klap in een vormbak gegooid, zodat alle lucht eruit is. In die vorm zit zand, wat bij het drogen zorgt voor kleine rimpels in de baksteen – precies zoals bij de oorspronkelijke stenen. Marcel metselt proefstukjes om ze te beoordelen op kleur, maat, hardheid en textuur.
“Soms moeten ze opnieuw gebakken worden, iets heter, om de kleur goed te krijgen. En als het dan nog niet helemaal klopt, kleuren we ze met pigment bij. Eerst een blauwe tint, daarna zwart. Dan krijg je die mooie, verouderde uitstraling die bij het gevelbeeld past.”
Image
De juiste mortel
Niet alleen de stenen, ook de specie moet kloppen. De hardheid van de steen en de metsel- en voegmortel moeten op elkaar zijn afgestemd, zodat vocht uit de gevel via de voegen kan verdampen. Een harde steen metsel je met een harde metselmortel en gelijkwaardige voegmortel, terwijl je bij een zachte steen een zachte metsel- en voegmortel gebruikt. “Als je te harde specie gebruikt, gaat het vocht via de steen naar buiten en dan krijg je schade.”
Image
Snijvoegen, knipvoegen en dagstrepen
De voegspecie is iets vetter dan de metselspecie. Door extra kalk plakt het beter. Er worden verschillende soorten voegen gebruikt, afhankelijk van de plek in de gevel: snijvoegen die ín het werk liggen, en knipvoegen die erop liggen.
“Soms zie je ook horizontale lijntjes in de voegen,” zegt Marcel. “Dat zijn dagstrepen. Die maken de gevel levendiger én steviger.” Het voegwerk wordt deels door Marcel zelf gedaan, maar bij grote oppervlakken komt er een gespecialiseerd bedrijf bij.
Image
Liefde voor het vak
Restaureren is een kwestie van precisie en gevoel. Elke steen wordt zorgvuldig gekozen en verwerkt, met oog voor detail en respect voor het verleden.
“Het is prachtig werk,” zegt Marcel. “Je werkt letterlijk aan geschiedenis. En als het straks klaar is, zie je bijna niet meer wat oud is en wat nieuw. Ik heb het mooiste vak dat er is!”
––––––––––
Met dank aan: Gesteente expertisebureau Rockview en Steenbakkerij Zilverschoon Randwijk
De renovatie van de gebouwen van de Raad van State en de Eerste Kamer aan het Binnenhof, wordt uitgevoerd in zeer nauw overleg met opdrachtgever het Rijksvastgoedbedrijf, met Monumentenzorg, Heijmans én de architectenbureaus BiermanHenket en Merk X.
Lees hier meer over het Binnenhof
Image
