
In Delft zijn Denis, Joris, Milo, Rick, Vincent en Yentl bezig met de restauratie en renovatie van twee panden, die samen één woonhuis vormen. Het pand Melkslijterij en zuivelfabriek 'De Landbouw’ is een rijksmonument en heeft naar verluidt de grote brand van 1536 in Delft overleefd. Het project bestaat uit herstelwerkzaamheden van het pand en nieuwe indelingen voor de verdiepingen plus een prachtige, stalen trap. Het naastgelegen pand, opgetrokken in de stijl van een pakhuis, krijgt een nieuwe gevel. Studio Harders tekende voor de ontwerpen.
PROJECTGEGEVENS
- Opdrachtgever: Particuliere woonhuiseigenaar
- Architect: Studio Harders Architecture
- Bruto verbouwd oppervlak: 387 m2
- Doorlooptijd: 12 maanden
- Datum van uitvoering: december 2023 tot en met november 2024
Verduurzaming en vernieuwing
In het rijksmonument worden alle voorzetwanden vervangen door HSB-voorzetwanden (HSB = houtskeletbouw). Het entreeportaal wordt vernieuwd, de keuken wordt verplaatst en er komt een stalen trap naar de eerste verdieping, waar zich de zitkamer bevindt.
Nieuwe kroonlijst voor tuit
De tuit van de gevel van rijksmonument ‘De Landbouw’ wordt voorzien van een nieuwe rechte kroonlijst. De historische kroonlijst was zo aangetast door houtrot dat vervanging nodig was.

De kroonlijst is naar onze timmerfabriek gebracht en daar gekopieerd. Dit is trede 3a van de Restauratieladder. Dit houdt in dat de aangetaste onderdelen exact worden nagemaakt en vervangen, zonder verbeteringen of aanpassingen.

Joris, Rick en Dennis zetten de kroonlijst ter plaatse in elkaar. De bovenkant wordt afgedekt met zink. Het ruwe metselwerk aan de achterzijde van de tuit wordt afgedekt met cementgebonden plaatmateriaal dat wordt gestuct. Het loodwerk langs de dakpannen wordt vervangen.

Terugplaatsing trekschoor en balk
Zoals dat gaat bij historische panden veranderen bewoners regelmatig zaken aan hun monument. In ‘De Landbouw’ zijn in het verleden enkele trekschoren uit de kapconstructie verwijderd. Bij deze restauratie komt de trekschoor terug. Joris tekent de nieuwe trekschoor af. Leuk detail is het randje bast dat nog op de balk zit.

Vroeger werden ronde stammetjes met knoesten en al gebruikt. Het randje bast op de nieuwe balk zorgt voor aansluiting op de oorspronkelijke, stoere balken. Ook is een balk teruggeplaatst. Deze was in het verleden vervangen door een stalen exemplaar.

Restauratie en vloerverwarming
De vloer op de eerste verdieping is niet waterpas. Om dit te verhelpen wordt op de kinderbinten een dunne plaat gelegd die meeloopt met de kromming in de kinderbinten. Hierop worden scheggen geplaatst, zodat er een basis is voor een waterpas vloer met vloerverwarming en afgewerkt met een gietvloer.
Met deze slanke, subtiele oplossing is het mogelijk de kinderbinten weer in het zicht te krijgen, zoals het vroeger ook geweest is. Joris en Dennis maken naar bestaand eiken schotjes om de ruimte tussen de moerbalken en de bovengelegen vloer af te dichten.
‘De Landbouw’ is voorzien van vloerverwarming. De doorsnede op de foto laat de nieuwe vloeropbouw op de eerste verdieping zien. Op de kinderbinten zijn twee platen aangebracht met daartussen scheggen om de vloer uit te vlakken. Op de bovenste platen is voorgevormd plaatmateriaal geplaats voor de vloerverwarming. De vloer wordt afgewerkt met een PVC vloer en gietvloeren.

Oplossen vochtproblemen
De eerste verdieping is open tot in de nok. Het dakbeschot wordt behandeld met akoestisch materiaal. De uiteinden van de gordingen zijn door de vochtproblemen in de gevel aangetast door houtrot. Om dit in de toekomst te voorkomen is ervoor gekozen de gordingen te laten eindigen in de nieuwe HSB-voorzetwand.
Werk aan de gevels
Rijksmonument ‘De Landbouw’ heeft te lijden gehad onder vochtproblemen. Als gevolg daarvan moest het oude stucwerk van de gevels gebikt worden. Dat is inmiddels gebeurd. Het vochtprobleem, veroorzaakt door verkeerd aangebrachte folies, is hersteld. De stukadoor kan binnenkort de gevel weer in prachtig blokverband stuken. De gevel van het naastgelegen pand, het ‘pakhuis’, is opgemetseld en binnenkort worden de nieuwe puien en garagedeur geplaatst. De pui in de achtergevel, niet van monumentale waarde, is aangetast door houtrot en wordt vervangen.

Veranderingen in het 'pakhuis'
In het ‘pakhuis’ bevindt zich op de begane grond een garage. Op de hogere etages vind je de slaapkamers, badkamers en twee verblijfsruimtes. De vloer in het gedeelte gelegen achter de garage is weggehakt zodat een nieuwe fundering voor de nieuwe gevel aangebracht kan worden.
De voorgevel van het 'pakhuis' krijgt een nieuw uiterlijk met een sectionaaldeur bekleed met bamboe in een visgraatmotief, en metselwerk met stenen van een bijzonder formaat, namelijk 60 cm breed. Op de begane grond worden de stenen verticaal geplaatst en daarboven horizontaal. Voor de gevelopeningen op de eerste en tweede verdieping worden elektrisch bedienbare shutters geplaatst. Voordat de huidige gevel kan worden gesloopt, wordt een HSB-wand met isolatie geplaatst en stelkozijnen. Zo is de gevel dicht als de huidige gevel wordt gesloopt.
Installaties
De nieuwe installaties voor luchtbehandeling en ventilatie hebben in de technische ruimte in de garage een plek geregen. Om de installaties aan het zicht te onttrekken wordt er een kastenwand omheen gebouwd. De warmtepomp is in de buitenruimte geplaatst.

Ben je enthousiast geworden?
Bekijk dan hier de mogelijkheden voor een leerwerkplek, een stageplaats of een baan bij Burgy Bouwbedrijf: Werken en leren.