De week van directielid/projectleider Jeroen stond onlangs in het teken van de Tweede Wereldoorlog met de bijzondere opening van als Seyss-Inquartbunker in Wassenaar en de presentatie van het boek 100 Haagse Oorlogsherinneringen, Verhalen Den Haag. Projectleider Frans en het Burgy-uitvoeringsteam herstelden de bunker in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf. Het boek werd mede geschreven door Jeroens vader en bevat ook de herinneringen van zijn opa.
Verhalen doorgeven
‘Dat nooit meer’ en ‘We mogen niet vergeten’ zijn de drijfveren van de schrijvers Willem Post, Johan van der Hoeven en Ton Wienbelt van het boek 100 Haagsche oorlogsherinneringen, Vergeten Verhalen. En het zijn de redenen waarom het eerste exemplaar door schrijfster Yvonne Keuls werd uitgereikt aan Ferry Post (rechts op de foto) en Jeroen, zonen van de schrijvers en de ‘nieuwe generatie’, die op hun beurt de verhalen weer zullen doorgeven aan hun kinderen. Een indrukwekkend boek over de Jodenvervolging, verzet, honger, bombardementen, de V2 en de Atlantikwall aan de hand van de herinneringen van de inwoners van Den Haag.
Bekijk het boek hier: 100 Haagsche oorlogsherinneringen, Vergeten Verhalen
Lees hier de recensie in het AD: Oorlogsverhalen om nooit te vergeten: ‘Als vrijheid in gevaar komt, moet je iets doen om dat grote goed te behouden’
Van links naar rechts: schrijfster Yvonne Keuls, Jeroen Wienbelt, Ferry Post.
In het boek komt ook de Seyss-Inquartbunker voor. De als boerderij vermomde bunker werd in 1942 gebouwd in opdracht van Arthur Seyss-Inquart, Nazi en Rijkscommissaris van het bezette Nederland. De bunker op landgoed Clingendael in Wassenaar is een bijzonder element in de Atlantikwall, de 5.000 kilometer lange verdedigingslinie die de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog aanlegde langs de kusten van Europa, van het noordelijkste puntje van Noorwegen tot Spanje.
In vele opzichten uniek
Jan Kamphuis, coördinerend adviseur monumenten bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB), vertelt op de site van het Rijksvastgoedbedrijf over het unieke karakter van de bunker. De bunker wijkt in vele aspecten af van andere door de Duitsers gebouwde bunkers zo is te zien aan de omvang (61 bij 30 meter en 20 meter hoog), de 4 meter dikke huid van beton, het voor die tijd zeer geavanceerde luchtbehandelingssysteem, de dubbelfunctie als hoofdkwartier en versterkte legeringsplek voor manschappen, het maatwerk voor de kapconstructie en betonnen spanten (in tegenstelling tot de gebruikelijk standaardelementen) en de ongebruikelijk rijke detaillering van houtwerk zoals gootklossen en deurposten. Uit alles bleek dat de bunker voor Seyss-Inquart een prestigeobject was.
Foto: Rijksvastgoedbedrijf Bas Kijzers.
Rijksmonument en gevoelige verkoop
In 1948, tijdens het begin van de Koude Oorlog, nam Defensie de bunker in gebruik als crisiscentrum. De bunker verloor in 2013 zijn functie en belandde op de lijst van overtollig rijks vastgoed. In 2015 kende de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de bunker de status van beschermd rijksmonument toe. De plannen tot verkoop van dit overtollige rijks vastgoed leidde tot flinke discussies. De verkoop wordt dan ook zorgvuldig voorbereid en begeleid met een openstelling vanaf september 2020 ten behoeve van het participatieproces dat deel uitmaakt van de verkoopprocedure. In het voorjaar van 2021 gaat de bunker in de verkoop.
Een bijzonder monument om te restaureren
Het Rijksvastgoedbedrijf wil de bunker in goede staat doorgeven aan een volgende eigenaar. Daartoe restaureerden de vaklieden van Burgy Bouwbedrijf de buitenschil van de bunker, een bijzondere samenwerking met eigenaar Rijksvastgoedbedrijf, de gemeente Den Haag en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. “De bunker is destijds in een jaar gebouwd, een staaltje knappe bouwkunst en een heel bijzonder monument om te restaureren”, vertelt Jeroen, “het casco is nu hersteld. Op het dak zijn de 30.000 dakpannen nagelopen en zijn er 3.000 vernieuwd. De houten gootbodems en de zinken goten (182 strekkende meter) zijn hersteld. De schoorstenen, waarin luchtafweergeschut verdekt stond opgesteld, zijn opnieuw opgemetseld en de betonranden zijn opnieuw aangebracht.”
Meer verhalen en een rondleiding vanuit uw luie stoel
Op de site van het Rijksvastgoedbedrijf is nog veel meer te lezen over de historie van de bunker en kunt u interviews lezen met Jan Kamphuis, Kees Neisingh, beroepsofficier die vele oefeningen in de bunker heeft meegemaakt en Kenneth Stam, projectleider verkoop.
U vindt de verhalen hier: Wassenaar, Seyss-Inquart bunker.
Wilt u een kijkje in de bunker nemen? Kees Neisingh neemt u mee in de prachtige video van het Erfgoedhuis Zuid-Holland: Clingendael: de bunker van Seyss-Inquart.
Foto's bunker: Rijksvastgoedbedrijf Bas Kijzers.
