Eerder hadden Yme en Nynke al hun woonhuis uit de jaren ’20 in de Raadsherenbuurt helemaal opgeknapt en verbouwd. Ervaren opdrachtgevers dus. Hoe kijkt Yme terug op de restauratie en welke tips heeft Yme voor mensen die er ook aan denken om hun woonhuis te restaureren en verduurzamen?

Waar komt de liefde voor monumenten vandaan?

We wonen graag in de binnenstad en we houden van een huis met karakter. Blijkbaar kom je dan uit op een monument. Toen we de Steenschuur kochten en gingen restaureren, wilden we graag een lekker groot huis om met onze vier kinderen te wonen. Na een paar jaar waren drie kinderen de deur uit en woonden we met ons vierde kind in een pand van 500m2 groot. Twee verdiepingen gebruikten we niet. Het was gewoon te groot.

We gingen op zoek naar een nieuw pand om een toekomstbestendig familiehuis te creëren. Dit type woning is niet dik gezaaid en daarom zijn we weer voor een opknapper gegaan. Je moet door de staat van het huis heen kunnen kijken en de mogelijkheden zien. En wij vinden het leuk om een huis naar onze hand te zetten.

Bij de bezichtiging van de Apothekersdijk vielen we voor de unieke indeling met zijn gangetjes, trappetjes, zomerhuis en achterhuis . Het is een ruim huis, maar niet zo groot als ons huis aan het Steenschuur. Wij wilden zelf graag op de begane grond wonen, aan de sfeervolle binnentuin. Op de hogere verdiepingen hebben we twee appartementen gecreëerd als logeerplek of als tijdelijke woonplek als familie dat nodig heeft. Onze vaders zijn op leeftijd. Mocht een van hen niet meer zelfstandig kunnen wonen, dan verhuizen Nynke en ik naar boven en kunnen we één van de vaders in huis nemen op de begane grond.

Hoe zijn  jullie bij Burgy bouwbedrijf terechtgekomen?

We kenden Burgy Bouwbedrijf al van de restauratie van ons huis aan het Steenschuur. Eerlijk is eerlijk, bij de restauratie van de Apothekersdijk zijn we eerst in zee gegaan met een andere aannemer. Zij leverden fantastisch ambachtelijk timmerwerk, maar we liepen stuk op de onbeheersbaarheid van de kosten. Als je bij zo’n omvangrijk project van tevoren niet weet waar je zakelijk gezien aan toe bent, is dat doodeng. Om die reden hebben we afscheid genomen en zijn met Burgy in gesprek gegaan.

Burgy is goed georganiseerd en direct liepen de zaken soepeler. We hebben ons programma van eisen opnieuw bekeken en een offerte aangevraagd. De offerte liet ruimte om keuzes te maken binnen de plannen. Ik had het gevoel dat ik weer controle had. Binnen die offerte is het werk ook afgerond, dat wilde ik graag en ik ben heel blij dat het gelukt is.

Dat je bij restauratie verrassingen tegenkomt – leuke en minder leuke – is 100% zeker. Hoe ga je daarmee om? Bij tegenvallers konden we snel met Burgy om tafel en werd oplossingsgericht een aanpak bedacht voor het probleem. Dat ging op een heel prettige manier. Je gaat denken dat de manier waarop Burgy dit soort problemen aanpakt, normaal is, maar dat is het dus niet! De combinatie van restauratiekennis en de zakelijke manier van werken bij Burgy vind ik als opdrachtgever fijn.

Hoe ging het eraan toe op de bouwplaats?

Iedere woensdag om 8.00 uur maakte ik met Sebastian, de projectleider, Nick, de voorman en Rian, de uitvoerder een rondje op de bouwplaats. Dat was ons bouwteamoverleg. Dat ging heel snel en fijn. Als zij vragen hadden, konden we direct duidelijkheid geven. Ik heb ook heel veel over allerlei kleine details geappt met Nick. Dat vond Sebastian wel eens lastig, want alle afspraken moeten wel goed worden vastgelegd, maar voor Nick was het heel fijn, want die kon dan direct door.

Nynke ging iedere week koeken brengen. Daar rekenden de mannen op een goed moment echt op. Je leert elkaar goed kennen in de loop van het project. Er ontstond een leuke band. Je gaat ook meeleven met elkaar, bijvoorbeeld toen Nick vader zou gaan worden. De vaklieden wilden er echt iets moois van morgen voor ons en doen daar extra moeite voor. Ze klaagden nooit en ze maakten zich er nooit makkelijk vanaf.

Het pand is ook verduurzaamd. Hoe hebben jullie dat aangepakt?

We wilden graag verduurzamen en onze architect Machiel Wagenaar en Van Reisen Bouwmanagementbureau hebben ons daarin geadviseerd. Verduurzamen is goed voor je portemonnee, want je zit zo met hoge verwarmingskosten in een historisch pand. We houden ook van comfort. De vloeren en daken zijn geïsoleerd. De gevels, niet alleen voor en achter maar ook de zijgevels, zijn voorzien van voorzetwanden met PIR-isolatie.

Overal, ook boven, ligt nu vloerverwarming. Het tocht niet en alle ruimtes zijn snel warm te stoken. Bij de restauratie van het Steenschuur 10 jaar geleden hebben we ook verduurzaamd, maar toen zaten we nog aan het gas. Nu hebben we een warmtepomp en een elektrische CV ketel. Door de laagtemperatuurverwarming kunnen we de temperatuur constant houden. Dat is energiezuiniger en comfortabeler.  

Heb je tips voor mensen die ook een historisch woonhuis willen restaureren?

Met onze ervaringen kan ik zeggen dat een goede planvorming heel belangrijk is. Dat is de basis van je project. Stel je actief op in de planvorming. Een architect kan je door het proces loodsen, maar je moet zelf goed nadenken over wat je wilt, over de grote lijnen zoals het ontwerp, de kleuren, de afwerking van de vloeren en de muren tot en met details zoals de plek van de stopcontacten. Zo’n 90 tot 95% van wat we wilden is bedacht en afgestemd met de architect in de planvormingsfase. Een goed plan is voor de aannemer een solide basis om een goede begroting te maken.

Kies een team van architect en restauratieaannemer dat de schaal van het project aankan en de weg weet binnen de gemeente. Niet alles kan in een monument. Het verkrijgen van de benodigde vergunningen, verplicht bij restauratie van een rijksmonument, vraagt de nodige behendigheid van de architect. Goede contacten met de gemeente zijn belangrijk om vergunningen te krijgen voor je plannen.  

Blijf bij je plan. Dat geeft duidelijkheid en je hoeft ook niet steeds alles af te stemmen. Daar word je namelijk gek van. Ook is het doorvoeren van wijzigingen tijdens de bouw heel kostbaar. Wij hebben alleen op details nog afstemming nodig gehad.

Tot slot: blijf persoonlijk betrokken, dan loopt de uitvoering soepeler.

Lees ook:

Restauratie en verduurzaming van een 17de-eeuws grachtenpand, Leiden

Particuliere historische woonhuizen

Subsidies en vergunningen beschermde monumenten

Waar moet u op letten bij verduurzaming van erfgoed?